اثر تغییر اقلیم بر منابع آب ایران

از سال های پایانی قرن بیستم زنگ اخطار مراکز علمی جهانی برای ساکنین زمین به صدا درآمد. تغییر اقلیم از نظریه به واقعیت انکارناپذیر تبدیل شد و انسان از اثرات آن به شدت آسیب دید. بسیاری از مناطق جهان با خشکسالی و اثرات آن مانند خالی از سکنه شدن روستاها مواجه شدند و همزمان نیز سیلاب های مخرب در نواحی دیگری روی داد. نشست ها و همایش های جهانی نظیر کنفرانس ریو از دو دهه پیش و در ادامه آن کنفرانس جهانی تغییر اقلیم در پاریس و مراکش در سالهای 2015 و 2016 میلادی با حضور صدها نفر از روسای جمهور و یا معاونین آنها برنامه های جامعی را برای سازگاری با تغییر اقلیم ارایه دادند و کشورها متعهد شدند که با اجرای برنامه هایی از میزان انتشار گازهای گلخانه ای بکاهند.

در همین دوره زمانی در کشور ایران شاهد 4 رویداد در مباحث تغییر اقلیم هستیم:

1- میزان بارندگی متوسط کشور حدود 20 درصد کاهش یافته به گونه ای که متوسط بلندمدت از 250 به 210 میلیمتر درسال تقلیل یافته است.

2- در دو دهه اخیر براساس سنجش های صورت گرفته پهنه سرزمینی کشورمان بصورت متوسط 1/1 درجه سانتیگراد گرم شده است و بر اساس پیش بینی های انجام شده تا دهه آینده این میزان به 2 درجه افزایش خواهد یافت. با توجه به اثرات مستقیم درجه حرارت بر تبخیر، حدوداً ‌30 میلیارد مترمکعب در سال به حجم تبخیر افزوده خواهد شد.

3- بررسی های سازمان علمی جهان حاکی از آن است که ایران در محدوده مناطقی است که در سالهای پیش رو به دلیل تغییرات اقلیمی بیش از 15% از عملکرد تولیدات محصولات کشاورزی آن کاسته خواهد شد.

4- براساس برنامه ها و چشم انداز مصوب کشور جمعیت کشور تا افق 1420 به 106 میلیون نفر خواهد رسید. لذا حدود 32 درصد ساکنان پهنه سرزمینی افزایش خواهند یافت.

در صورت ادامه روند موجود تغییرات آب و هوایی میزان منابع آب تجدیدپذیر کشور از 130 میلیارد مترمکعب به 70 میلیارد کاهش خواهد یافت و همچنین از عملکرد محصولات کشاورزی نیز 15درصد کاسته خواهد شد و این در حالی است که رشد جمعیت کشور 32 درصد پیش بینی شده است. لذا مدیریت تأمین و مصرف آب، غذا و انرژی در آینده ای نه چندان دور در منطقه و بویژه در کشور از مباحث مهمی خواهد بود که توجه به آن و تعیین مسیر راه برای رفع مشکلات ناشی از کمبودها ضروری خواهد بود.